Terug naar de kaart van Europa

Cultuur-historisch erfgoed

Bescherming monumenten tegen zeespiegelstijging

De kust van Kroatië is voornamelijk rotsachtig met talrijke kleine grind- en zandstrandjes en een paar sedimentatiezones in riviermondingen. De kustlijn heeft veel inhammen en heeft een totale lengte van 5835 km. Talrijke eilanden liggen gegroepeerd parallel aan de kustlijn. Slechts 67 van de 1185 eilanden zijn bewoond. De kustzone is over het algemeen erg smal (1-5 km) en is van het achterland gescheiden door bergketens waarvan de hellingen de kustlijn vormen. De kustzone maakt 12.450 km2 uit van het landoppervlak van 56.610 km2 en er woont ongeveer 25% van de totale Kroatische bevolking. Op veel plaatsen langs de kust zijn de historische steden, woonhuizen, hotels, wegen en andere infrastructuur erg dicht bij de kustlijn gebouwd.

Met een zeespiegelstijging van een paar decimeter neemt het overstromingsrisico voor Kroatië niet noemenswaardig toe. Wel blijft het gevaar van kustoverstromingen voor steden zoals Split, die hier nu al last van hebben, aanwezig. Een paar decimeter zeespiegelstijging heeft nauwelijks kusterosie tot gevolg en zal het voortbestaan van de kleine strandjes niet bedreigen: deze strandjes zijn voor het merendeel relatief steile zand- en grindafzettingen die niet zo snel eroderen.

Een  grotere zeespiegelstijging tot, bijvoorbeeld, 1 meter heeft veel grotere gevolgen. Hierdoor neemt het overstromingsrisico van bewoonde, laaggelegen gebieden zoals de hele westkust van Istrië en de steden Zadar, Omis, en Dubrovnik toe. Ook worden havens, stranden en infrastructuur in laaggelegen gebieden ernstig bedreigd. Het zwaarst zouden de rioleringssystemen van bewoonde gebieden langs de kust kunnen worden getroffen; bij een hogere zeespiegel zouden deze op een aantal plaatsen niet langer goed functioneren en zouden ze vervangen moeten worden.

Op lange termijn zullen de effecten op het strandtoerisme minimaal zijn. Bestaande stranden komen weliswaar onder water te liggen maar landwaarts zullen nieuwe stranden ontstaan. Ook kunnen stranden bij toeristenhotels worden aangelegd. Veel groter is het probleem dat de centra van historische steden in de laaggelegen gebieden een steeds grotere kans lopen te overstromen. Het is niet haalbaar alle laaggelegen gebieden tegen overstromingen te beschermen. Wel moeten plaatsen met grote cultuur-historische waarde en van nationaal belang worden beschermd. Waarschijnlijk zal voor de bescherming van een aantal historische monumenten, met name diegene die op de UNESCO Wereld Erfgoed lijst staan, hulp van andere landen nodig zijn.