Terug naar de kaart van Europa

Toerisme

Verliezers in de winter, winnaars in de zomer

Voor veel wintersportplaatsen in Scandinavië wordt het skiseizoen korter. Vooral cross-country skiën en rijden met een snowmobiel wordt steeds lastiger omdat voor deze activiteiten niet kunstmatig sneeuw kan worden gemaakt. De omstandigheden voor toerisme in de zomer zullen echter sterk verbeteren.

Tegen het eind van de eeuw zal de temperatuur van het water van de Baltische Zee in de zomer naar verwachting 2–4°C hoger zijn dan nu. In het zuiden van Scandinavië zal in de zomer zowel de hoeveelheid neerslag als het aantal regendagen afnemen terwijl de zon vaker zal schijnen. Buitenactiviteiten aan bijvoorbeeld de kust of bij de meren zullen hiervan profiteren, en dus ook het toerisme. In de Baltische Staten bleef toerisme tot nu toe beperkt tot de steden en het platteland. In de toekomst zou ook de kust meer toeristen kunnen trekken.

Als slechts een klein deel van de Europeanen die nu naar de Middellandse Zee afreizen naar Scandinavië komt, heeft dit voor Noord-Europa al grote gevolgen. Een verschuiving van 1 % van het Mediterrane toerisme naar Zweden, bijvoorbeeld, betekent 10 miljoen extra overnachtingen. Dit staat gelijk aan een verdubbeling van het huidige jaarlijkse aantal overnachtingen van toeristen in heel Zweden.

Een bron van zorg is de grotere kans op kusterosie waardoor stranden die nu populair zijn, kunnen worden aangetast.

Gezondheid

Risico’s nemen toe

In Scandinavië en de Baltische Staten zal klimaatverandering naar verwachting leiden tot de verdere verspreiding van insecten en teken die ziektes (zoals encephalitis en de ziekte van Lyme) overdragen. Het moment waarop pollen zich verspreiden zal in de tijd verschuiven. Bij het voorkomen en behandelen van klachten die hiermee samenhangen, moet daarop worden ingespeeld. Tropische ziektes zoals malaria zullen in meer landen voor gaan komen. De kans op voedselvergiftiging neemt toe. Ook de hitte zelf is schadelijk voor de volksgezondheid. Bovendien wordt de bevolking vaker blootgesteld aan gevaarlijke situaties bij onder meer overstromingen en aardverschuivingen.

Het aantal gevallen van besmetting met de ziekte encephalitis (TBE) door tekenbeten is in Zweden sinds halverwege de tachtiger jaren substantieel toegenomen. In deze periode is het klimaat in Zweden milder geworden en hebben teken zich over een groter gebied weten te verspreiden. Onderzoekers nemen aan dat er een relatie bestaat tussen de mildere klimaatomstandigheden en de verspreiding van de ziekte. Van een ziekte als malaria wordt daarentegen aangenomen dat verspreiding in Noord-Europa zeer onwaarschijnlijk is.

De meningen in de wetenschappelijke literatuur over de directe gevolgen van de klimaatverandering voor de gezondheid zijn verdeeld. Volgens sommigen zullen de sterftecijfers in een land als Finland dalen omdat het warmer wordt; aangenomen wordt dat het aantal extra doden door extreem lage temperaturen in Noord-Europa hoger is dan het aantal extra doden door hitte, en extreem lage temperaturen worden zeldzamer. Anderen stellen dat het aantal doden door hitte in Zweden aan het eind van deze eeuw tot meer dan 1000 per jaar zal zijn gestegen en daarmee het effect van minder doden door zeer koude dagen zal domineren.

Preventie zou kunnen bestaan uit maatregelen om de verspreiding van ziektes tegen te gaan, en uit informatie en campagnes waarmee de hygiëne rond voedsel en drinkwater kan worden vergroot. De gezondheidszorg zou uitgebreidere monitorings- en vaccinatieprogramma’s moeten opzetten, en de capaciteiten moeten aanpassen aan de veranderende risico’s.