Terug naar de kaart van Europa

Kustoverstromingen

Meer stormen en grotere gevolgen voor de kust

In 2005 werden Scandinavië en de Baltische staten getroffen door de storm Gudrun. Het was een van de zwaarste stormen in dit deel van Europa in de afgelopen 40 jaar. Gudrun veroorzaakte overstromingen in Denemarken, Estland, Finland, Litouwen, Polen en Zweden. 17 mensen werden gedood. Door de schade aan hoogspanningslijnen kwamen grote delen van de bevolking van Letland (60 %) en Estland (30%) zonder stroom te zitten. Voor Zweden was Gudrun waarschijnlijk de duurste storm in de geschiedenis met een totale schade van 20,8 miljard Zweedse kronen. Voor Estland bedroeg de schade ongeveer 50 miljoen euro, ongeveer 0,7% van het BNP. De schade aan de bossen was in alle Noord-Europese landen enorm.

In het verleden was de omvang van de schade door stormen en overstromingen in Noord-Europa gering. Daardoor schatten burgers en bedrijven het risico zo laag in dat ze zich niet tegen de gevolgen verzekerden. Door de grilligheden van de natuur zal het risicobewustzijn zijn toegenomen. Bovendien laten klimaatscenario’s zien dat gevolgen van extreme weersomstandigheden, zoals overstromingen, stormen en aardverschuivingen, de komende honderd jaar vaker voor zullen komen.

In veel wetenschappelijke artikelen wordt geconcludeerd dat de kans op stormen in de afgelopen 10-20 jaar is toegenomen. Ook wordt aangegeven dat er aanwijzingen zijn dat het windklimaat in het gebied van de Baltische Zee aan het veranderen is waardoor de kans op extreme stormvloeden voor de kust van de Baltische staten en St. Petersburg zou toenemen. Het lijkt er op dat warmere winters, een toename van de invloed van lagedrukgebieden en het vaker voorkomen van extreem zware stormen in Noord-Europa aan elkaar zijn gerelateerd, en het gevolg zijn van klimaatverandering.

Voor de landen rond de Baltische Zee neemt de kans op een overstroming waarschijnlijk niet alleen toe door de zeespiegelstijging en een veranderend windklimaat. Ook het eerder smelten van het ijs speelt een rol. Doordat de zee minder lang met ijs bedekt is, neemt de kans toe dat een zware storm het zeewater tot grote hoogte voor de kust op kan stuwen. Met de combinatie van weinig ijs, een hogere zeestand en zwaardere stormen, zullen de kustgebieden rond de Baltische Zee in de toekomst vaker met volle kracht worden getroffen.